غرب‌شناسی ایرانیان براساس نظرات استاد کریم مجتهدی

author

  • عبدالرحمن حسنی‌فر استادیار دانشگاه آزاد اسلامی
Abstract:

در دوران معاصر، توانایی علمی در حوزة فناوری و سلطة سیاسی غرب همواره برای جوامع دیگر مسئله بوده‌است؛ نوع تصوری که ایرانی‌ها از غرب دارند به‌سبب ویژگی استعماری آن اغلب با ساده‌انگاری‌ وسطحی‌نگری‌ همراه بوده است. در این زمینه، نگاه مناسب به غرب مستلزم شناخت دقیق، مبنایی، عمیق، و همه‌جانبة آن است. جلوه‌ها و تبلورهایی از غرب، در دوران تمدنی‌اش، در قالب اندیشه‌ها، دیدگاه‌ها و برجسته‌شدن متفکران غربی به همراه انتقال آثار آن‌ها در کشورهای غیر‌غربی ظهور پیدا ‌کرده ‌است. ایران هم یکی از این کشور‌هاست که در دوران معاصر در معرض این ظهور و بروزها بوده ‌است. در این زمینه، تاریخ آشنایی ایرانیان با جلوه‌ها و تبلورهای غربی از لحاظ تاریخی و اندیشه‌ای در وضعیتی که هنوز شناخت غرب موضوعی جدی است از کارهای ضروری است. یکی از فعالان علمی و پژوهشگران فعالی که به پژوهش غرب‌شناسی ایرانیان پرداخته تا هم غرب را معرفی کند و هم با این معرفی خودشناسی ایرانی‌ها از خودشان را بیشتر کند، کریم مجتهدی است. کار وی هم آراء یک ایرانی در زمانة خودش به غرب را نشان می‌دهد و هم نگاه ایرانیان دیگر به غرب را بررسی می‌کند. در این مقاله به جنبة دوم اثر او پرداخته‌ایم. شناخت از زاویة نگاه فلسفی، که مجتهدی روی آن تأکید می‌کند، از این جهت اهمیت دارد که معتقد به پایه‌گذاری تمدن امروزی غرب بر مبانی فلسفی است. در این مقاله، آراء مجتهدی از تصور و نگاه ایرانیان دربارة دورة جدید معاصر غرب، اندیشمندان مؤثر و کارهایی که ایرانیان در ارتباط با آن انجام داده‌اند، بررسی و پردازش شده است. روش این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. یافته‌ها هم نشان می‌دهد که در ارتباط با غرب، فعالیت‌هایی از جانب ایرانیان طرفدار غرب، مانند ملکم، آخوندزاده، حسینقلی آقا، و موافقان بهره‌گیری از داشته‌های مناسب آن، مثل سیدجمال و ملاعلی زنوزی صورت گرفته‌است. همچنین نشان می‌دهد شناخت ایرانیان از غرب نه تنها مناسب نبوده بلکه نادرست و با سوء فهم همراه بوده و در نتیجه فایده‌ای اساسی برای جامعة ایرانی در‌بر‌نداشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

غرب شناسی ایرانیان براساس نظرات استاد کریم مجتهدی

در دوران معاصر، توانایی علمی در حوزة فناوری و سلطة سیاسی غرب همواره برای جوامع دیگر مسئله بوده است؛ نوع تصوری که ایرانی ها از غرب دارند به سبب ویژگی استعماری آن اغلب با ساده انگاری وسطحی نگری همراه بوده است. در این زمینه، نگاه مناسب به غرب مستلزم شناخت دقیق، مبنایی، عمیق، و همه جانبة آن است. جلوه ها و تبلورهایی از غرب، در دوران تمدنی اش، در قالب اندیشه ها، دیدگاه ها و برجسته شدن متفکران غربی به...

full text

فلسفه نقد و نقد فلسفی-گفتگو با استاد دکتر کریم مجتهدی

علاقه مندان به فلسفه نام دکتر کریم مجتهدی را در این چند دهه اخیر با انتشار کتاب هایی درباره دکارت، کانت و هگل به خاطر دارند. دکتر مجتهدی، استاد ممتاز فلسفه دانشگاه تهران، چهره ماندگار علمی کشور و محقق و مؤلف برتر سال 1386 در بیست وچهارمین دوره کتاب سال، به سال 1309 در شهر تبریز به دنیا آمد. در هجده سالگی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در دانشگاه سوربن فلسفه خواند. ایشان در 1343 با درجه دکترای...

full text

دکتر کریم مجتهدی ان طور که من میشناسم

از برای حق صحبت سالها بازگو حالی از آن خوش حالها برتراند راسل(Bertrenad Rassell) فیلسوف نامدارانگلیسی در تاریخ فلسفه غرب خود راجع به اسپینوزا،فیلسوف بلند آوازه هلندی نوشت :«اصیل ترین و دوست داشتنی ترین فیلسوفان بزرگ»( Spinoza is the noblest and lovable of the Philosophers) Great من پس از تامل،جهت رعایت ادب به ساحت دیگر استادان،عبارات راسل را در خصوص دکترمجتهدی بدین صورت تغ...

full text

دکتر کریم مجتهدی ان طور که من میشناسم

از برای حق صحبت سالها بازگو حالی از آن خوش حالها برتراند راسل(bertrenad rassell) فیلسوف نامدارانگلیسی در تاریخ فلسفه غرب خود راجع به اسپینوزا،فیلسوف بلند آوازه هلندی نوشت :«اصیل ترین و دوست داشتنی ترین فیلسوفان بزرگ»( spinoza is the noblest and lovable of the philosophers) great من پس از تامل،جهت رعایت ادب به ساحت دیگر استادان،عبارات راسل را در خصوص دکترمجتهدی بدین صورت تغییرمی دهم: « دکترم...

full text

داوری میان سه استاد در مساله تاویل در قرآن کریم

تفسیر و تاویل دو گونه متفاوت از فهم متن هستند که در متونی که بر حسب موضوع و مولف و شیوه نگارش از عمق خاصی برخوردارند جریان می یابند و متون دینی، از جمله قرآن کریم از این گونه هستند. تفسیر عمومیت دارد و با شرایطی در اختیار همه است اما تاویل از عمومیت کمتری، بر حسب متن و مخاطب برخوردار است ولی به همان نسبت اهمیت و خطر بیشتری دارد.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 2

pages  39- 68

publication date 2010-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023